NỮ TRANG BỊ LÃNG QUÊN: CÂY TRÂM (Phần 1)

1.       Sơ lược về lịch sử:

Trước tiên, làm quen với khái niệm: Cách cài giữ của cây trâm được định nghĩa chính xác chỉ là cách gài bằng cây ghim, có chức năng để đính đồ trang sức lên quần áo.

Chúng ta có thể khẳng định chắc chắn rằng hình dạng từ xưa của cây trâm giống hình dạng cây đinh: Nó chỉ là một sợi kim loại được làm nhọn một đầu để dễ dàng xuyên qua lớp vải và đầu còn lại được làm lớn lên để giữ cho nó không bị rơi ra khỏi lớp vải. Cây trâm ngày nay vẫn có cùng chức năng và cách sử dụng như cây trâm thời trước.

Kể từ thời xa xưa, cây trâm đã được sử dụng như là vật dùng để đính các kiểu dáng trang trí lên lớp vải. Ghim gài cho cà–vạt vẫn có chức năng này. Tuy nhiên, bất lợi chính của nó là sự khó khăn của việc đâm thủng lớp vải, vì lớp vải sẽ duỗi thẳng trở lại khi nào cố gắng gài nó vào lớp vải.
Điều bất lợi này đã được loại bỏ một cách khéo léo bằng cách thay cây ghim cài thuần túy thành vật trang trí, hơn nữa được xem là một phần hữu dụng của đồ trang sức.

Ví dụ (xem hình 1) cây trâm được uốn quanh thành một vòng tròn hở. Các đầu của vòng tròn này được làm dày lên ngăn không cho cây ghim cài trượt ra ngoài. Trước tiên, chúng ta cho đầu ghim cài xuyên qua lớp vải. Sau đó, chúng ta nâng nhẹ đầu ghim cài lên, tiếp theo chúng ta cho đầu ghim cài đi qua chổ hở của vòng tròn và cuối cùng chúng ta xoay cây ghim cài một góc khoảng 90 °, để nó được giữ chặt trên vòng tròn.

Hình 1

Một khả năng khác của việc sử dụng đầu ghim cài làm khóa giữ được thể hiện trong hình 2, trong đó có chốt an toàn và chức năng này được sử dụng lâu dài. Để có được nó phải dùng một sợi kim loại có độ dày khoảng 1mm, được cuộn ở một đầu để tạo thành một lò xo xoắn ốc, do đó vật liệu tạo ra nó đòi hỏi có độ co giãn. Đầu nhọn của ghim cài được đặt lọt vào bên trong một nơi đã được mở rộng như cái máng giữ ở đầu đối diện của lò xo xoắn ốc.

Hình 2

Hình 3 cho thấy một cái khóa đơn giản có nguồn gốc từ Celtic. Những chiếc trâm cài bằng đồng này được tìm thấy trong một ngôi mộ cổ ở Moravia có niên đại vào thế kỹ thứ III trước công nguyên

Hình 3

Cơ cấu này lợi dụng tính đàn hồi của kim loại được thể hiện dưới dạng sợi, khi nó được cuốn để tạo thành một lò xo. Trong hình 4, chúng ta có thể nhận thấy: Cùng một sợi dây kim loại làm sao, vừa giấu nó dưới tấm kim loại, vừa đồng thời là vòng móc giữ chắc chắn đầu kim và hoạt động như cái chốt cài an toàn. Trên thực tế, chúng ta cũng có thể quan sát thấy rằng: Bắt đầu là từ đầu của cây kim và đầu cuối cùng của sợi, không tưởng tượng được, lại gần với đầu kim của nó và tạo thành một cái móc.

Hình 4