ĐƠN GIẢN HAY PHỨC TẠP ?

Khi trở thành người thợ bạc, điều đầu tiên là phải biết tạo ra một chiếc nhẫn đơn giản bằng chính đôi bàn tay của mình, không lệ thuộc vào ai. Đây là bài học cơ bản, làm nền tảng ban đầu để sau này bạn đủ tự tin tạo ra nhiều chiếc nhẫn khác độc đáo hơn, phức tạp hơn. Không chỉ có nhẫn mà các nữ trang tinh xảo khác như: bông tai, vòng, lắc… cũng phải khuất phục dưới đôi bàn tay thiện nghệ của bạn.

Thú thật, không dám “ Múa rìu qua mắt thợ”. Bài viết này, mục đích hướng dẫn cho những bạn tập tễnh bước chân vào nghề thợ bạc có thể ứng dụng mọi bài học mà các thầy đi trước đã truyền dạy để làm ra một sản phẩm nữ trang đơn giản. Dưới đây là sơ bộ các bước thực hiện nhẫn cưới đơn giản theo phương pháp thủ công như sau:

TẠO PHÔI

Đầu tiên, bạn dùng đèn khò nấu chảy vàng vụn thành dạng lỏng, rồi đổ thảo, đúc thành phôi.

CÁN PHÔI

Sau khi đúc, phôi có hình dạng thỏi, dài ngắn bất kỳ. Do đó, bạn phải tiến hành cán phôi nhiều lần để biến hình từ thỏi vàng sang sợi vàng có hình dạng phôi nhẫn theo sự lựa chọn ban đầu của bạn. Tuỳ theo  mặt cắt của nhẫn là hình vuông hay hình bán nguyệt và độ dày mỏng của nhẫn cũng khác nhau mà bạn chọn rãnh cán cho phù hợp.

Lưu ý: Trước mỗi lần cán cũng nên nung nóng sơ qua phôi bằng đèn khò để tạo độ mềm dẻo cho phôi, giúp cho quá trình cán được nhẹ nhàng.

Trên trục cán của máy cán có nhiều rãnh cán định hình phôi với nhiều kích thước từ lớn cho đến nhỏ dần. Mỗi lần cán phôi phải tuân theo trình tự cán hạ kích thước phôi theo chiều cao giảm xuống từng bậc một (khoảng 1-2 mm) cho đến khi đạt được kích thước mong muốn. Tuyệt đối không vì nôn nóng, tiến hành cán hạ kích thước theo chiều cao quá chênh lệch giữa hai lần cán sẽ dẫn đến kẹt phôi và máy không cán được. Đây là bước cán thô.

Bạn còn phải qua bước cán tinh sau cùng để định hình chính xác cho phôi và tạo bề mặt phôi láng đẹp, giảm được thời gian cũng như công làm nguội.

 UỐN THÀNH HÌNH CHIẾC NHẪN

Sau khi có được phôi như tính toán, bây giờ là lúc cần đến đôi bàn tay khéo léo của bạn để uốn từ phôi thẳng thành hình vòng thô dạng chiếc nhẫn. Tất nhiên, bạn phải dùng một cái kìm đặc biệt của thợ kim hoàn, chuyên dùng để uốn vòng, hổ trợ bạn trong thao tác này.

Trước tiên, bạn phải lấy dấu kích thước ni tay của chiếc nhẫn dự định làm. Bạn phải qui đổi từ đường kính ni tay của nhẫn thành kích thước dài để lấy dấu trên phôi. Theo kinh nghiệm, bạn nên lấy dấu ở phần giữa phôi và sẽ cắt bỏ hai đầu phôi cũ, tạo ra hai đầu phôi mới có mặt cắt láng phẳng.

 Để cho dễ uốn , bạn cũng nên dùng đèn khò hơ nóng cho phôi mềm. Tiếp theo, bạn dùng kìm kết hợp với sức mạnh của đôi bàn tay và nhãn quan của đôi mắt , uốn dần từng đoạn ngắn trên suốt chiều dài phôi để tạo thành đường cong rồi dần dần thành vòng tròn, cốt yếu sao cho hai đầu phôi càng gần lại với nhau càng tốt

CƯA BỎ PHẦN PHÔI THỪA Ở HAI ĐẦU PHÔI:

Bây giờ là lúc, bạn dùng cưa cắt bỏ phần phôi thừa ở hai đầu đã được đánh dấu lúc trước. Mục đích của việc cưa này là giữ lại đúng kích thước ni tay như ban đầu đã chọn, ngoài ra còn tạo mặt cắt ở hai đầu phôi phẳng, thuận lợi cho việc đấu sát hai đầu phôi lại với nhau thành vòng tròn khép kín, có khe hở nhỏ nhất.

 HÀN NỐI HAI ĐẦU PHÔI:

Sau khi uốn xong, bạn có một vòng tròn khép kín hình chiếc nhẫn. Để bít kín khe hở chổ hai đầu phôi đấu vào nhau, bạn dùng đèn khò và một ít vụn vàng có tuổi vàng giống tuổi vàng của chiếc nhẫn, hàn kín lại. Sức nóng của đèn khò làm tan chảy vụn vàng và lấp đầy khe hở, tạo sự liền lạc cho chiếc nhẫn.

Đến đây coi như đã tự tay làm xong chiếc nhẫn, chỉ có điều nó còn thô kệch và bề ngoài còn xấu xí. Vì vậy, phải qua công đoạn làm nguội để tân trang, “mông má” làm toát lên vẻ đẹp đích thực và giá trị của vàng ẩn dưới hình hài xấu xí kia.

 CHỈNH SỬA ĐỊNH HÌNH NHẪN:

Trong quá trình uốn thành hình chiếc nhẫn bằng tay, do bạn uốn một cách tự do, không theo khuôn mẫu nào cả, chỉ quan tâm làm sao tạo ra được vòng tròn khép kín. Do đó, không tránh khỏi vòng tròn không tròn đều.  Vì vậy, bạn phải chỉnh sửa để định hình cho nhẫn được tròn đều.

Trước hết, dũa sạch phần lồi lõm mặt bên trong nhẫn, ở chổ vừa hàn nối xong. Sau đó, tròng chiếc nhẫn vào nòng đo ni tay, dùng búa gỗ gõ đều vào mặt ngoài nhẫn, cho đến khi chiếc nhẫn ôm sát vào nòng đo ni tay ngay đúng vị trí ni tay đã chọn ban đầu là được

LÀM NGUỘI, ĐÁNH BÓNG NHẪN:

Làm nguội có tác dụng tạo cho bề mặt nhẫn trơn láng, sáng bóng, loại bỏ những phần dư ra, lồi lõm trên bề mặt, những chổ sần sùi làm mất đi tính thẩm mỹ của chiếc nhẫn. Quan sát chiếc nhẫn, chỉ có mối hàn nối là đáng quan tâm vì trong quá trình hàn, kim loại ở chổ đó tiếp xúc với ngọn lửa hàn làm biến dạng gây xấu bề mặt.

Trước hết, bạn phải phá lớp kim loại dư, nổi cộm trên bề mặt mối hàn. Nếu bề mặt làm nguội là mặt phẳng thì nên dùng dũa. Còn bề mặt làm nguội là mặt cong hay vòng tròn thì dùng máy mài tay gắn đá mài trụ tròn. Khi nào bề mặt lớp kim loại hàn thêm vào và lớp kim loại nền của nhẫn liền với nhau, không có gờ là được. Đây là giai đoạn xử lý bề mặt thô nên bề mặt có nhiều vết trầy xước do tác dụng của dũa và đá mài để lại. Do đó, để có được bề mặt làng mịn, trơn tru, tiếp theo, bạn nên dùng giấy nhám mịn chà kỹ để tạo nên bề mặt nhẫn như ý.

 ĐÁNH BÓNG NHẪN:

Để làm cho chiếc nhẫn sáng bóng lên, có màu sắc tự nhiên của vàng, bạn phải đánh bóng nhẫn. Đây là công đoạn sau cùng đánh giá lại toàn bộ kết quả của quá trình làm ra chiếc nhẫn. Nhẫn đẹp hay không đẹp đều lộ ra sau khi đánh bóng xong.

Đánh bóng là một dạng làm sạch bề mặt nhẵn, loại bỏ các chất không mong muốn bám trên bề mặt nhẫn làm lu mờ màu sắc của vàng cũng như vẻ đẹp của nhẫn.

Thông thường, dùng bánh xoáy để đánh bóng mặt trong của nhẫn. Còn bánh vải dùng đánh bóng mặt ngoài của nhẫn. Tất nhiên, không quên dùng lơ đánh bóng.

Ngoài ra, bạn có thể rửa sạch nhẫn bằng máy rung siêu âm. Coi như bạn đã làm sạch nhẫn đến “chân tơ kẽ tóc” rồi đó! Như thế mà nhẫn vẫn không sạch thì phải xem lại.

  

Cuối cùng, sau bao nỗ lực, công sức của bạn đã được đền đáp. Rất thú vị và tự hào khi chiêm ngưỡng tác phẩm đầu tay của mình. Từ đây, nó sẽ là nguồn động lực giúp bạn tự tin hơn khi dấn thân vào nghề kim hoàn.