NHƯ THẾ NÀO THÌ ĐÚNG? (PHẦN 1)

Trên đời, việc gì cũng phải có đầu có đuôi. Vì vậy, để tạo dựng hình hài mẫu nữ trang, ban đầu cũng cần phải có người thợ vẽ mẫu và máy tạo mẫu. Sẽ là một sự kệch cỡm, không tôn trọng quá khứ khi so sánh người thợ vẽ mẫu trên giấy ngày xưa với người thiết kế mẫu 3D trên máy tính, hay việc tạo mẫu theo lối thủ công với việc tạo mẫu bằng máy ngày nay. Thôi thì cứ xem như phải thích nghi với thời thế để theo kịp sự phát triển của xã hội. Có nghĩa là phải có thợ vẽ mẫu nữ trang trên máy tính và có luôn cả máy tạo mẫu cho nó oách…

THIẾT KẾ - TẠO MẪU

THIẾT KẾ: PHÁC HOẠ HÌNH HÀI

Để thiết kế được mẫu nữ trang 3D, trước hết, người thiết kế phải nắm vững cách sử dụng một trong các phần mềm chuyên vẽ nữ trang cài đặt cho máy tính như JewelCAD, Rhinoceros (gọi tắt là Rhino) và Matrix… Hiện nay, thông dụng nhất là phần mềm Rhino. Mặt khác, người thiết kế cũng phải biết ngoại ngữ vì các phần mềm trên đều sử dụng ngôn ngữ giao tiếp bằng tiếng Anh. Ngoài ra, người thiết kế cũng cần có thêm một số kinh nghiệm trong lĩnh vực chế tác nữ trang. Có như thế, khi bắt tay thiết kế mẫu nữ trang, người thiết kế có thuận lợi vì đã vạch sẳn trong đầu các bước chế tác nữ trang bắt đầu như thế nào và kết thúc ra sao. Từ đó, họ sẽ liên tưởng đến “lệnh” nào trong phần mềm để tạo ra các thao tác đó và vẽ nên “chân dung” mẫu nữ trang tương lai.. Đối với người tay ngang, không rành về nữ trang, thì rất khó hình dung khi vẽ vì họ lờ mờ về chế tác nữ trang thì làm sao sử dụng “lệnh” cho đúng để thiết kế chính xác.

Trên đây chỉ là những điều kiện CẦN, còn điều kiện Đủ đòi hỏi người thiết kế phải có tư duy về toán học để tính toán kích thước cho cân đối, phải biết về đồ hoạ để diễn tả vật thể trong không gian ba chiều và cuối cùng phải có năng khiếu về hội hoạ để tạo nên tính thẩm mỹ cho những tác phẩm nữ trang. Nói chung, bạn có thể nhận định nên lựa chọn người thiết kế như thế nào để phù hợp với công việc bạn yêu cầu. Không phải ai học xong thiết kế nữ trang đều trở thành thợ vẽ lành nghề trong lãnh vực tạo mẫu nữ trang. Nói tóm lại, bạn cần phải đào tạo họ và cần thời gian để họ trưởng thành.

 Bên cạnh đó, bạn cần trang bị một dàn máy tính có cấu hình mạnh đáp ứng nhanh nhạy các thao tác khi sử dụng, nếu không sẽ “chờ dài cổ” khi dung lượng máy tải không nổi các tập tin vì các phần mềm trên thuộc phần mềm đồ hoạ nên nặng file (dung lượng lớn). Dù gì tốn kém cũng phải trang bị, chẳng lẻ có “quân” rồi mà không có “súng” thì botay.com.

Để giải quyết vướng mắc ở khâu thiết kế mẫu do bạn không đủ điều kiện về nhân sự, bạn nên sử dụng các dịch vụ chuyên thiết kế mẫu nữ trang. Trước mắt, đây là giải pháp khả thi, giúp bạn thuận lợi trong công việc mặc dù vẫn còn lệ thuộc bên ngoài trong khi chờ đợi sự độc lập trong công việc của bạn.

TẠO MẪU: SỰ LỰA CHỌN HOÀN HẢO

Đã có file thiết kế rồi, bây giờ là phần việc tạo mẫu nữ trang. Các máy phay CNC hay máy in 3D hiện nay đã làm thay công việc tạo mẫu thủ công của các người thợ kim hoàn. Từ khi có chúng, công việc của người thợ tạo mẫu trở nên nhẹ nhàng hơn, thời gian tạo mẫu rút ngắn lại và tạo ra nhiều mẫu đẹp, có độ khó cao. Vật liệu tạo mẫu dùng cho các máy trên thường là sáp mềm hay nhựa rê-sin. 

Nhìn chung, trong lĩnh vực tạo mẫu nữ trang, máy in 3D vượt trội về nhiều mặt so với máy phay CNC. Cùng một lúc, máy in 3D có thể tạo ra rất nhiều mẫu khác nhau chỉ một lần chạy. Trong khi đó, máy phay CNC chỉ tạo được một mẫu cho mỗi lần chạy. Vật liệu tạo mẫu của máy phay CNC là sáp rẻ hơn rất nhiều so với nhựa rê-sin của máy in 3D. Kéo theo đó là giá thành của máy in 3D bao giờ cũng cao hơn máy phay CNC.

Được cái này lại mất cái kia, cái quan trọng là đánh giá hiệu quả công việc mà bạn mong muốn. Bạn có thể chọn lựa máy tạo mẫu tuỳ theo sự tính toán, tuỳ theo túi tiền của mình.

  

                   

                 

Bạn nên nhớ, trên thị trường hiện nay có rất nhiều nhãn hiệu máy phay CNC và máy in 3D từ đời đầu cho đến đời mới nhất. Bạn nên quan tâm đến máy phay CNC và máy in 3D chuyên chạy nữ trang, chứ đừng có “tư duy hoán đổi” các máy phay CNC và máy in 3D chuyên chạy sản phẩm cơ khí công nghiệp sang chạy nữ trang, chỉ vì suy nghĩ đơn giản: “ Đều là máy phay CNC và máy in 3D cả mà!” Một điều lưu ý khi chọn lựa máy tạo mẫu là phải biết rõ máy đó được cài đặt phần mềm nào và các tập tin (file) thiết kế mẫu nữ trang 3D trên phần mềm Rhino hoặc Matrix khi cài vào để chạy máy có phù hợp không. Nói rõ hơn là các file thiết kế mẫu nữ trang ở phần mềm trên, sau khi được chuyển sang file có đuôi .STL (tức là chương trình trung gian để máy tạo mẫu hiểu và làm theo lệnh của phần mềm thiết kế), cài đặt vào máy tạo mẫu thì tiếp nhận và tạo ra mẫu theo đúng thiết kế. 

Cách giải quyết nhanh nhất trong khi bạn còn phân vân về chất lượng và giá thành của chúng là nên sử dụng dịch vụ gia công tạo mẫu nữ trang trên máy phay CNC hay máy in 3D ở những nơi đã có sẳn. Mặc dù, bạn không chủ động hoàn toàn trong công việc nhưng hiện tại bạn không phải đau đầu về chuyện đầu tư máy tạo mẫu khi khó khăn còn bộn bề. Vẫn biết rằng nỗi quan ngại bị đánh cắp mẫu là điều không tránh khỏi khi đưa mẫu gia công bên ngoài. Nhưng bạn có chắc chắn rằng: Không đưa mẫu ra bên ngoài, mẫu của bạn vẫn không bị đánh cắp? Mẫu của bạn có đăng ký bản quyền không? Luật bản quyền thực thi như thế nào? Có bao nhiêu người biết đó là mẫu của bạn? Bạn làm sao có thể biết được mẫu của bạn bị đánh cắp tồn tại ở một nơi nào đó trên trái đất này cách xa nơi bạn có thể biết được? Phải chấp nhận thực tế phũ phàng: Mẫu của bạn nhiều khi không của riêng bạn. Để khẳng định giá trị công sức tạo ra mẫu đầu tiên, bạn nên nhanh chân tung ra sản phẩm mới chiếm lĩnh thị trường trong thời gian sớm nhất trước khi người khác kịp nhận ra điều họ muốn làm giống như bạn. Mẫu mã nữ trang thay đổi liền liền và mau chóng lỗi thời lắm bạn ơi! Cố gắng giữ một cái gì đó mà không thể giữ được thì cố công làm chi!

Cuối cùng, bạn nên quyết định lựa chọn như thế nào thì đúng với mình. Tuỳ theo thời thế mà chúng ta linh hoạt trong suy nghĩ.

TẠI SAO PHẢI CẮM TY Ở MẪU NHỰA RÊ-SIN?

Đối với các máy tạo mẫu in 3D, ngoài lượng nhựa rê-sin thực tế để tạo ra mẫu nữ trang cần thiết, chúng ta phải chấp nhận tốn thêm một lượng nhựa rê-sin khác để tạo nên mẫu nữ trang hoàn chỉnh. Lượng nhựa rê-sin này được dùng để tạo SUPPORT, gọi là cắm ty , tức là hình thành một khung xương và chân đế để nâng đở, bảo vệ tạo sự vững chắc hay liên kết các chi tiết ở mẫu thành một khối rắn thống nhất. Đây là công đoạn bắt buộc trước khi  chạy máy tạo mẫu. Nếu không có công đoạn cắm ty, mẫu không hình thành được trong quá trình in 3D. Cứ hiểu một cách nôm na như sau: Vật liệu tạo mẫu ở dạng lỏng để hình thành nên mẫu là một khối rắn thì trước tiên phải có một khung xương định hình, rồi từ đó vật liệu lỏng qui tụ lại, dần dần đông cứng bởi sự đốt nóng của đèn chiếu và cuối cùng tạo nên hình hài mẫu nữ trang. 

Theo tính toán lý thuyết, lượng nhựa rê-sin để cắm ty chấp nhận được trong khoảng từ 10-20% trọng lượng mẩu nữ trang đi kèm và còn tuỳ thuộc vào mức độ hình dáng, độ phức tạp của mẫu. Lượng nhựa rê-sin để cắm ty rất quan trọng trong quá trình in tạo mẫu 3D. Còn khi đem làm khuôn thạch cao thì cắt bỏ đi, chỉ giữ lại một vài ty quan trọng để chống đỡ mẫu hay tạo đường cho dòng kim loại điền đầy mẫu trong khi đúc, phần lớn giữ đúng hình dạng của mẫu nữ trang theo thiết kế.

Việc tính toán tiết giảm lượng nhựa rê-sin để cắm ty cũng là một bài toán kinh tế. Đối với những người làm chủ máy in 3D, đó là tiết kiệm được nguyên liệu, giảm được chi phí hao hụt vì nhựa rê-sin mắc tiền, đồng thời giảm được giá thành trên sản phẩm. Điều này hoàn toàn có lợi giữa thời buổi cạnh tranh khốc liệt trên thương trường. 

Đối với những người còn đang phải thuê máy in 3D bên ngoài chạy mẫu nữ trang, việc tốn kém chi phí cho lượng nhựa rê-sin để cắm ty quá nhiều và không cần thiết so với lượng nhựa rê-sin thực tế tạo mẫu là bất hợp lý vì đó là chi phí bỏ ra để mua cái bỏ đi. Nói tóm lại, người chạy máy in 3D có cái lý khi họ thực hiện việc cắm ty theo kinh nghiệm để đảm bảo mẫu chỉ chạy một lần là thành công, hạn chế chạy nhiều lần thiệt hại cho họ. Còn người bỏ tiền ra thuê chạy mẫu cũng có cái lý là chịu thiệt hại khi mua những cái không có giá trị sử dụng. Vấn đề ở đây là phải dung hoà giữa đôi bên, phải có THIỆN CHÍ cùng nhau xây dựng lòng tin và đôi bên cùng có lợi.

Khi đã có mẫu nữ trang bằng sáp hay nhựa rê-sin, phải kiểm tra thật kỹ lưỡng mẫu để phát hiện những sai sót nhỏ nhất, kịp thời khắc phục bằng cách chỉnh sửa cho mẫu được hoàn chỉnh trước khi đem sang công đoạn tạo khuôn thạch cao. Nếu là những lổi do máy in 3D tạo ra thì đối với những lổi lớn, bắt buộc phải chạy lại mẫu, còn đối với những lổi nhỏ nhặt thì phải chỉnh sửa làm nguội bằng tay khi cần thiết. 

Xét thấy lổi do file thiết kế mẫu sẽ ảnh hưởng đến các công đoạn sau ( Làm khuôn thạch cao, đúc…) và tính thẩm mỹ của sản phẩm tương lai, nên chỉnh sửa lại thiết kế mẫu cho hoàn thiện và chấp nhận chạy lại mẫu lần nữa.

Công đoạn thiết kế và tạo mẫu, nhìn chung có những khó khăn về nhân sự, về chi phí đầu tư. Nếu bạn không có đủ “nội lực” thì chuyện phải phụ thuộc vào bên ngoài là đương nhiên. Chỉ có công đoạn làm khuôn thạch cao và đúc là bạn hoàn toàn “độc lập tự chủ” mà thôi! Từ đây, bạn có thể tự tin chọn lựa như thế nào thì đúng trong công việc của mình. Mọi chuyện trở nên thuận lợi với bạn rồi đấy!

(Mời bạn đón đọc phần tiếp theo)